Pianoles of les op historische toetsinstrumenten is in eerste instantie muziekles. Een instrument is precies wat het is: een instrument, een middel, om jezelf te uiten door middel van muziek. Dat is een creatief proces dat op een creatieve manier wordt aangeboden.
Mijn onderwijs aan kinderen (en trouwens ook aan volwassenen) is gebaseerd op diverse onderwijsmethoden, maar het sterkst geïnspireerd op het werk van Emile Jaques-Dalcroze en Zoltán Kodály. Dit onderwijs heeft drie pijlers:
- Ritmiek: een natuurlijk gevoel voor ritme dat wordt gebruikt en verder ontwikkeld voor het muziek maken. Niet in eerste instantie het nadenken en (hardop) tellen, maar in plaats daarvan het voelen en begrijpen van puls en de verschillende notenwaarden. Verstand en theorie komen pas in tweede instantie. In de Dalcroze filosofie hoort dynamiek (sterk/zacht) hier ook bij en wordt ritmiek onderwezen via beweging en het lichaam.
- Gehoor: Het leren horen hoe muziek in elkaar zit. Er dient eerst een ervaring te zijn van melodie, harmonie of ritme voordat de theorie en het noten lezen wordt onderwezen. Hiervoor maken we gebruik van relatieve notennamen (do re mi fa so la ti do) en absolute notennamen (a b c d e f g). Het begint met zeer elementaire globale begrippen als hoog/laag, lang kort en dat wordt meer verfijnd. Noten lezen wordt als een verlenging van de gehoorsontwikkeling aangeboden.
- Improvisatie: improvisatie wordt gebruikt als werkvorm en heeft vooral het doel om de creativiteit te stimuleren. Het tweede, ook belangrijke, aspect van improvisatie is het kunnen experimenteren met de aangeleerde theoretische aspecten, waardoor een verankering van het geleerde plaats kan vinden.
Leeftijd
Muziekles is mogelijk vanaf 5 jaar, afhankelijk van de motivatie en ontwikkeling van het kind. Over het algemeen raad ik een minimumleeftijd van 7 jaar aan. Piano- en klavecimbelles kan al wel op jongere leeftijd. Daarbij is het belangrijk dat:
- Kinderen uit zichzelf naar het instrument grijpen en graag zingen of op een andere manier met muziek maken bezig willen zijn
- Kinderen zich langer dan twee minuten kunnen concentreren op datgene waar ze mee bezig zijn
- Kinderen ook even stil kunnen zitten
- Kinderen minstens tot tien kunnen tellen
- Kinderen leergierig zijn
Zijn deze elementen nog niet aanwezig, dan is het beter om te wachten tot ze ca. 7 of 8 jaar oud zijn.
Huiswerk en begeleiding door ouders/verzorgers
Voor succesvol instrumentaal onderwijs is het belangrijk dat kinderen thuis oefenen. Dat wil zeggen dat ze minstens 5 keer per week thuis met hun instrument en muziek bezig zijn. In het begin (het eerste jaar) is het vooral belangrijk om thuis te herhalen wat er in de les is gedaan. Daarvoor wordt het geleerde bijgehouden in een huiswerkschrift. Daar worden in een later stadium ook opdrachten in gezet die kinderen thuis zelf kunnen doen (zoals een nieuw stukje zonder eerdere instructie instuderen, een stukje zelf maken, improvisatie opdrachten). Het is dus belangrijk dat de kinderen eraan wennen dit schrift erbij te houden als er geoefend wordt.
Bij kinderen tot en met 8 jaar vind ik het een goed idee, als één van de ouders de eerste drie maanden aanwezig is bij de lessen. Dan is het duidelijk waar ik als docent op let, wat er geleerd wordt en kan de ouder ondersteuning bieden bij het oefenen thuis. Soms is het nodig dat de ouder daarna ook bij de lessen aanwezig blijft.
In de regel vinden oudere kinderen het niet prettig als de ouders aanwezig zijn of leidt de aanwezigheid van de ouders ertoe dat kinderen minder vrij zijn in de les. Daarom worden lessen aan oudere kinderen in principe zonder de aanwezigheid van ouders gegeven. Uiteraard bent u als ouder welkom om de lessen zo nu en dan bij te wonen om te kijken hoe het gaat. Ik geef er de voorkeur aan om het bespreken van de vorderingen van uw kind buiten de les om te doen. Dat kan telefonisch of via een afspraak.
Lesduur
Voor kinderen t/m 8 jaar raad ik om te beginnen een wekelijkse les van 30 minuten aan. Voor oudere kinderen is 45 minuten aan te raden. Lessen van een uur zijn ook mogelijk, zeker als uw kind veel speelt thuis. Ik werk in series van 10 lessen, voor nadere informatie kunt u contact met mij opnemen.